Obecnie szacujemy, że na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu bytuje, oprócz zwierzyny drobnej, około: 24 tys. jeleni,  2,5 tys. danieli, 67 tys. saren, 8 tys. dzików i 1,5 tys. muflonów.

W sezonie łowieckim 2021/2022 pozyskano następujące ilości zwierzyny grubej: 10,9 tys. jeleni; 0,6 tys. danieli; 20,2 tys. saren;  0,4 tys. muflonów i  35,3 tys. dzików.

Powierzchnia Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu podzielona jest na 353 obwody łowieckie. Ich łączna powierzchnia to ponad 1,7 mln ha w tym ponad 0,5 mln hektarów lasu. Koła Łowieckie dzierżawią 339 obwodów łowieckich. Pozostałe 14 obwodów wchodzi w skład ośrodków hodowli zwierzyny. Z tej liczby, w zarządzie Lasów Państwowych pozostaje 10 obwodów łowieckich tworzących 9 ośrodków hodowli zwierzyny. Ich łączna powierzchnia to blisko 119 tys. ha, w tym  około 75 tys. ha lasów. Gospodarkę łowiecką realizuje tam 11 nadleśnictw: Bardo Śląskie, Jawor, Jugów, Lądek Zdrój, Legnica, Milicz, Pieńsk, Ruszów, Świdnica, Złotoryja i Żmigród. Ponadto, na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, funkcjonują 3 obwody łowieckie zarządzane przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego we Wrocławiu i 1 obwód w zarządzie Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Pozostałe 17 obwodów łowieckich położonych na Dolnym Śląsku położonych jest na terenie innych Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.

W ośrodkach hodowli zwierzyny Lasów Państwowych realizowane są podstawowe cele   łowiectwa rozumianego jako integralny element gospodarki leśnej.

Należą do nich:

•   prowadzenie wzorcowego zagospodarowania łowisk,

•   wdrażanie nowych osiągnięć naukowych i praktycznych z zakresu łowiectwa,

•   odtwarzanie populacji zanikających gatunków zwierząt,

•   hodowla rodzimych gatunków zwierząt łownych,

•   prowadzenie szkoleń z zakresu łowiectwa.

Szczególnym osiągnięciem leśników, zrealizowanym w ośrodku hodowli zwierzyny, jest przywrócenie obecności głuszca w Borach Dolnośląskich. Dwadzieścia lat temu gatunek ten, niemal przestał występować na naszym terenie. Wieloletnie prace, podjęte na terenie  nadleśnictw Ruszów  i Pieńsk, z inicjatywy byłego Nadleśniczego Nadleśnictwa Ruszów Pana Janusza Kobielskiego, zaowocowały utworzeniem stabilnej dzisiaj populacji.

Obecnie realizowany jest również program, którego celem jest zachowanie i wzmocnienie populacji cietrzewi.

Innym przykładem skutecznych przedsięwzięć podejmowanych przez dolnośląskich leśników w ośrodkach hodowli zwierzyny Lasów Państwowych jest osiągnięcie zdecydowanej poprawy jakości osobniczej populacji muflonów w Górach Sowich i w Nadleśnictwie Jawor. Dzięki szybkiemu zdiagnozowaniu przyczyny niekorzystnego zjawiska, którym okazał się tak zwany chów wsobny, i przeprowadzeniu na szeroką skalę akcji wsiedlenia do środowiska muflonów niespokrewnionych, problem został zażegnany.

fot. Rafał Łapiński

Niestety, istnieje zagrożenie, że muflony znikną z dolnośląskich lasów na skutek presji ze strony wilków. Wobec tego drapieżnika, którego liczba wciąż niewątpliwie wzrasta i nie jest

w żaden sposób kontrolowana, muflony są bezbronne. Praktycznie niemal cała ich krajowa populacja skoncentrowana jest na Dolnym Śląsku. Trzeba przy tym pamiętać, że muflony choć są w naszym kraju gatunkiem obcym, sprowadzonym przez człowieka, żyją tu od ponad 100 lat, nie wchodząc w kolizję z rodzimą fauną. Stały się wręcz znakiem rozpoznawczym nie tylko dolnośląskich lasów ale także powiatów i gmin położonych w okolicach Gór Sowich.

Łowiectwo w Lasach Państwowych stanowi istotny dział gospodarki leśnej.

Zgodnie z zasadami regulującymi gospodarkę finansową w Lasach Państwowych, działalność łowiecka musi się samofinansować. Aby umożliwić realizację programów, których przykładami są wspomniane wcześniej prace nad przywróceniem kuraków leśnych i zniwelowaniem efektów chowu wsobnego u muflonów, niezbędne jest komercyjne sprzedawanie polowań i tusz zwierzyny. Łącznie w naszych ośrodkach hodowli zwierzyny organizuje się w każdym sezonie kilkaset osobodni polowań zbiorowych i kilka tysięcy indywidualnych wyjść na polowania dla myśliwych z kraju i zagranicy.

Porównując wpływy z tytułu działalności łowieckiej, z kwotami uzyskiwanymi ze sprzedaży drewna zauważymy, że jest to wielokrotnie niższa wartość. Generowanie maksymalnych zysków ekonomicznych nie stanowi jednak istoty łowiectwa. Las to przede wszystkim niezwykle skomplikowany ekosystem, którego częścią są również dziko żyjące zwierzęta, w tym również łowne. Gospodarka leśna jest elementem wielofunkcyjnego leśnictwa. Podstawowym i niezwykle ważnym jej zadaniem jest uzyskanie równowagi pomiędzy zachowaniem trwałości lasu, a potrzebami egzystujących w nim populacji zwierząt. Łowiectwo jest tym działem leśnictwa, który z jednej strony poprzez racjonalne gospodarowanie zwierzyną, z drugiej zaś dokonywanie przemyślanych zmian w środowisku jej bytowania, ma na celu osiągnięcie oczekiwanej homeostazy.

Obecnie owa równowaga jest zaburzona. Od dłuższego czasu stwierdzamy nadmierną liczebność jeleni oraz lokalnie saren. Przekłada się to na, zbyt wysokie na wielu obszarach, zagęszczenie zwierzyny utrudniające proces odnawiania lasu.

Wygłaszany często pogląd, jakoby bez wszechobecnego wpływu człowieka, wszystkie elementy ekosystemów, w tym rośliny i odżywiające się nimi zwierzęta, funkcjonowały na zasadzie samoregulującego się układu, jest utopią. Po pierwsze, aby rzeczywiście zweryfikować ów pogląd należałoby poza łowiectwem, zaprzestać również wszelkiej gospodarki przemysłowej, leśnej, rolnej i rybackiej. Także, wstrzymać urbanizację i rozwój obszarów wiejskich. Po wtóre, nikt nigdy nie dowiódł, że kiedykolwiek wcześniej istniało w naturze takie zjawisko jak „równowaga ekologiczna” Oczekiwanie, że człowiek sam będący również częścią ekosystemu przestanie weń ingerować nie jest racjonalne.

Zachowując racjonalność, trzeba zatem działać.

Ważnym obecnie zadaniem gospodarki łowieckiej jest sporządzenie Wieloletnich Łowieckich Planach Hodowlanych, a następnie ich rzetelna realizacja. Liczymy tu na aktywność myśliwych. Bez ich zaangażowania przedsięwzięcie to nie może się udać. Tylko pełne wsparcie ze strony kół łowieckich i zrzeszonych w nich myśliwych pozwoli nam za dziesięć lat z satysfakcją rozliczyć się z wykonanej pracy. Rozumiemy przez to, zachowanie dobrej kondycji lasów w których zwierzyna wciąż pozostaje naturalnym i trwałym składnikiem.  

Afrykański Pomór Świń

Odrębnym problemem jest przeciwdziałanie rozszerzeniu się zasięgu epizoocji afrykańskiego pomoru świń (ASF). Ta obecna w Polsce od 2014 r., groźna choroba świń i dzików została w 2019 r. przeniesiona do środowiska na teren Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Obecnie, podobnie jak w całym kraju, dążymy do maksymalnego zredukowania populacji dzików. Biorąc pod uwagę bardzo duży potencjał rozrodczy tego gatunku zwierząt – jest to zadanie niezwykle trudne.

Dzisiaj łowiectwo to przede wszystkim element zarządzania populacjami. Brak akceptacji społecznej dla łowiectwa nie sprzyja zwiększaniu się liczby myśliwych. Aby sprostać wyzwaniom, na przykład przeciwdziałaniu epizoocji ASF, myśliwych musi sukcesywnie przybywać. Trzeba o tym głośno mówić.

Kwatery łowieckie

fot. Estera Dąbrowska - nadleśnictwo Milicz

Dolny Śląsk obfituje w liczne atrakcje turystyczne, których nie brakuje również na terenach które znajdują się na obszarze ośrodków hodowli zwierzyny Lasów Państwowych lub w ich bliskim sąsiedztwie.

Do najbardziej znanych i wartych obejrzenia należą:

•   Rezerwat przyrody „Stawy Milickie” (Nadleśnictwo Milicz i Żmigród),

•   Park Krajobrazowy "Chełmy" (Nadleśnictwo Jawor)

•   Śnieżnicki Park Krajobrazowy z położoną na jego terenie Jaskinią Niedźwiedzią (Nadleśnictwo Lądek Zdrój)

•    Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Doliny Baryczy" (Nadleśnictwo Milicz i Żmigród)

•    Park Krajobrazowy Gór Sowich (Nadleśnictwo Bardo, Świdnica i Jugów).        

Na terenie Dolnego Śląska, Lasy Państwowe dysponują ujętymi w poniższej tabeli kwaterami    łowieckimi:

Wszystkie kwatery zapewniają komfortowe warunki wypoczynku w bezpośrednim sąsiedztwie lasu. Standardem są jedno, dwu lub trzyosobowe pokoje wyposażone w łazienki. Pobyt w naszych leśniczówkach daje możliwość uprawiania w ich pobliżu turystyki pieszej i rowerowej, wędkarstwa, jazdy konnej a zimą narciarstwa. Na terenie wszystkich ośrodków hodowli zwierzyny znajdziemy także niezastąpioną scenerię dla fotografii przyrodniczej. Zarówno amatorskiej jak i dla profesjonalistów. 

Informacje na temat łowiectwa w Lasach Państwowych oraz możliwości korzystania z bazy noclegowej w leśniczówkach można uzyskać pod numerem telefonu: 71 377 17 47 oraz adresami email: adam.dziubacki@wroclaw.lasy.gov.pl lub pawel.nicpon@wroclaw.lasy.gov.pl